Da li Obrenovčani sanjaju grad?
Većina ljudi kojima sam pokazao ovu fotografiju na njoj nije videla ništa neobično. Kada sam spomenuo bare, komentari su se sveli na jedno, batali bare i akciju “Trotoari mama i tatama” Obrenovac je radničko mesto. Kada neko kaže da je Obrenovac radničko mesto, zanimljivo je analizirati šta se pod tim podrazumeva. Šta to ustvari znači?
Razmišljao sam o ovome nekoliko nedelja. Nedavno sam gledao jedan intervju sa Antonijem Pušićem, u kome govori kako je došao do saznanja da ljudi u Danskoj uopšte ne lažu. Kaže možda lažu ovi gore sa milijardama, ali običan svet uopšte ne laže. Jednostavno u razvoju društva neke zajednice su civilizacijski odmakle od drugih.
Maslovljeva hijerarhija ljudskih potreba je teorija koja kaže da dok se niži nivoi potreba ne zadovolje, ne mogu se aktivirati potrebe viših nivoa. Drugim rečima, sanjao bih i ja grad, ali daj prvo da izađem iz blata.
Analiziranje i ukrštanje broja stanovnika Obrenovca, mesto stanovanja, obrazovanje, zanimanja i potrebe stanovnika, su dobra osnova za kreiranje lokalnih politika. Nije teško sabrati, a to je već i opšte mesto, da će proći još mnogo decenija da naše malo mesto postane mesto gde su gradske teme u prvom planu.
Onda sam se setio Slobodana Stojićevića koji je pisao da se nekada
…u Obrenovac dolazilo na pijac i vašar. Živelo se familijarno i javno, na ulici. Onda je počela da niče industrija, kao čarobni pasulj je rasla po obodu varošice i u nju unosila svoj stvaralački nemir. Gradilo se na sve strane, ali je svega bilo opet nedovoljno jer je broj stanovnika rastao još brže…
Kako se povećao broj stanovnika u Obrenovcu
“Trepča radi, Beograd se gradi” stara parola iz bivše SFRJ, u koju Obrenovčani nisu verovali, jer su se ceo vek ka centru Beograda vozili starim obrenovačkim putem, preko kako se navodi “najvećeg klizišta u Evropi u Dubokom”. U Obrenovcu još nije bilo parola “TENT radi, Beograd se gradi”, jer činjenica je da se veliki deo infratstrukture Obrenovca izgradio zahvaljujući i uz podršku Termoelektrane “Nikola Tesla”.
Prvi blok teromekeltrane je pušten u rad 1970. godine, a drugi šest meseci kasnije. Dok je na Termoelektrani „A“ IV blok bio u završnoj fazi, a V i VI u punom zamahu izgradnje, u proleće 1978. godine započeta je gradnja novog giganta na Savi. Prvi blok Termoelektrane „B“, i danas najveći na Balkanu, u pogonu je od 3. novembra 1983, a drugi od 28. novembra 1985. godine.
Izgradnja termoelektrane, ali i rad “Prve Iskre” i ondašnjih lokalnih preduzeća doveo je i do ogromnog povećanja broja stanovnika opštine Obrenovac.
Uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002 i 2011. godine:
Podaci Republičkog zavoda za statistiku govore da se broj stanovnika za 20 godina, između 1971. i 1991. godine povećao za trećinu. Dok se broj stanovnika između 1991. i 2011. godine povećao za svega 2000 stanovnika.
Obrenovčani prema zanimanju
Ukupan broj stanovnika opštine Obrenovac po poslednjem popisu je 72 524, odnos selo – grad je negde oko 60% u korist sela. Od toga onih preko 15 godina ima 61 626. Bez školske spreme je 1621, sa nepotpunim osnovnim obrazovanjem je 5813, osnovnim obrazovanjem 13637, srednjim obrazovanjem 33788, više obrazovanje ima 2692 stanovnika, dok visoko svega 3851. Podaci govore da je 35 % stanovnika Obrenovca sa osnovnim obrazovanjem i niže. I da je preko 50% ekonomski aktivnog stanovništva angažovano kao zanatlije, poljoprivrednici, u uslužnim i trgovačkim zanimanja.
U tabeli to izgleda ovako:
Infrastruktura u Obrenovcu
Taj broj novih stanovnika je svakako podrazumevao i veliku stanogradnju, širenje infrastrukture, što je dovelo i do toplifikacije Obrenovca. Nažalost, koliko god je termoelektrana gigant, i koliko god je opština Obrenovac imala sredstava, razvoj infrastrukture u Obrenovcu je daleko ispod zadovoljavajućeg.
Podaci RZS za opštinu Obrenovac, domaćinstva prema opremljenosti instalacijama:
Podaci govore, da je pokrivenost opštine kanalizacionom mrežom ispod 40%, a javnim vodovodom oko 70%. Valja napomenuti da je teritorija opštine Obrenovac premrežena gasovodom, ali je broj domaćinstava koja isti koriste zanemarljiv. Naravno da su procenti koji se odnose samo na gradsku sredinu poptuno drugačiji i da je urbani deo Obrenovca skoro u potpunosti infrastrukturno pokriven osnovnom infrastrukturom: asfalt, ulično osvetljenje, javni vodovod, javna kanalizacija i centralno grejanje.
Šta su najveći problemi građana Obrenovca?
Imajući u vidu kako se povećavao broj stanovnika, mesto stanovanja, obrazovanje i zanimanje može se pretpostaviti šta Obrenovčani koji ne žive u urbanom delu opštine ističu kao najveće probleme.
Asfalt i javna rasveta. Ako je to rešeno, onda dolazi javni prevoz, vodovod, pa i kanalizacija.
Na pitanje šta je najveći problem u Obrenovcu, prema poslednje dostupnim rezultatima koje je sprovodio CeSiD u Obrenovcu, ispitanici navode:
Građane Obrenovca muče problemi koji su karakteristični i za građane iz drugih opština/gradova u Srbiji, a to su pre svega nezaposlenost i loš životni standard i ovo je problem na koji se građani opštine nešto više žale nego prethodne dve godine – sa 15% na 20% je porastao udeo građana.
Međutim, sa druge strane, kada su u pitanju gradske teme, građani‚ u malom procentu izdvajaju probleme u vezi sa parkovima, parkingom, šetalištem, ekologijom, kulturnim i sportskim dešavanjima…
Nezadovoljstvo je blago poraslo kada je u pitanju gradski prevoz (sa 7% na 10%), dok je zadovoljstvo povećano kada je reč o rešavanju problema pasa lutalica.
A na pitanje u šta najviše treba ulagati, Obrenovčani kažu:
Građani smatraju da bi najviše trebalo ulagati u organizovanost prevoza na teritoriji opštine opštine (14 %), što je opet u direktnoj vezi sa tim da većina stanovnika Obrenovca živi na selu i da im svakodnevni kvalitet života zavisi od prevoza. Svakako treba uzeti u obzir i da je dosta Obrenovčana zaposleno van Obrenovca, na teritoriji Beograda.
Maslovljeva teorija nas uči da razumemo da onaj koji živi u “blatu” drugačije prioritizira. I to je sasvim u redu.
Zanimljivo je kako neko ko je rešio osnovne potrebe nije prešao na korak više. To ne govore samo rezultati istraživanja, to se vidi i na terenu. Niko ne diže glas za pitanja grada. Urbana sredina ima svoju strukturu. I periferija civilizacije, je ipak civilizacija. Imam utisak da se ne borimo dovoljno za svoj grad. A grad je naš! Naša građanska dužnost je da budemo javnost. Da tražimo više i da se za to borimo više. Da budemo mrki i hrabri. Da sanjamo grad!
Follow